Παρασκευή 13 Απριλίου 2012

Για τo Tρικεφάλι της Μάνης [Στη μνήμη των τριών από τους Οθωμανούς αποκεφαλισθέντων πρέσβεων]

           ΄Οποιος διαβεί το διάσελο από όπου διέρχεται ο χωματόδρομος που ενώνει τα χωριά Δροσοπηγή [Τσεροβά] και Χειμάρρα, στο πιο ψηλό σχεδόν σημείο της διαδρομής, θα ιδεί δίπλα στον δρόμο τρεις μεγάλους σωρούς από πέτρες. Ας μην απορήσει. Είναι παλιό μνημείο προς τιμή των τριών υπέργηρων πρέσβεων [δύο παπάδων και ενός λαϊκού από τη Τσίμοβα] των οποίων τα κεφάλια έκοψε και αφού κάρφωσε σε πασσάλους έμπηξε εκεί ο Οθωμανός διοικητής Χατζή Οσμάν το 1770 για να φοβίσει τους Μανιάτες όταν επιχείρησε να καταλάβει τον τόπο τους. Μνημείο λιτό που έγινε τότε, το 1770, λίγες μέρες μετά τη μάχη που ακολούθησε και ήταν νικηφόρα για τους Μανιάτες. [Περισσότερα για το γεγονός  βλ. Δημ. Αλεξανδράκου, Ιστορία της Μάνης σελ. 31, Απ. Δασκαλάκη, Η Μάνη και η Οθωμανική αυτοκρατορία, 1453-1821, σελ.182 αλλά και πληθώρα αναρτήσεων στο διαδίκτυο].
            Εξαιτίας εκείνου του μαρτυρικού θανάτου η τοποθεσία ονομάσθηκε Τρικεφάλι [τρία κεφάλια] και οι σωροί από τις πέτρες που διασώζονται από τότε είναι αψευδείς και σιωπηλοί μάρτυρες για να θυμίζουν στους περαστικούς τη θυσία των τριών πρέσβεων και το ανεκπλήρωτο ως τώρα χρέος τιμής και μνήμης προς αυτούς.
           [Μικρός σαν ήμουν, ίσως και να μην είχα πάει στο δημοτικό, είχα ακούσει την ιστορία των τριών αποκεφαλισθέντων, ένα καλοκαιρινό βράδυ, στη ρούγα της γειτονιάς μου, στον Βαχό, από ένα γέρο συγχωριανό μου αλλά θεώρησα τα όσα μου είπε σαν παραμύθι που είχε γίνει θρύλος. Όμως σχεδόν ως τα μέσα της  μαθητείας μου, στο γυμνάσιο Αρεοπόλεως, κάθε χρόνο, τη Μεγάλη Εβδομάδα και ιδιαίτερα τη Μεγάλη Παρασκευή που χτύπαγε η καμπάνα λυπητερά [και σήμερα που γίνεται η ανάρτηση του παρόντος είναι Μεγάλη Παρασκευή του 2012] μου φαινόταν ότι ανατολικά του χωριού μου Βαχός, ανάμεσα Τσεροβάς και Χειμάρρας, πάνω από το Τρικεφάλι, ορθώνονταν ψηλά στον ουρανό τρεις γιγάντιες μορφές ηλικιωμένων, με τα μεγάλα μαλλιά και τις γενειάδες τους να ανεμίζουν στον αέρα, που με κοιτούσαν επίμονα σαν να μου υπενθύμιζαν τη θυσία τους. Αρκετά χρόνια αργότερα που μελέτησα την ιστορία της Μάνης διαπίστωσα το  πραγματικό του αποκεφαλισμού των τριών πρέσβεων και επιδόθηκα σε σειρά αιτημάτων προς τους αρμόδιους για την απόδοση του χρέους προς εκείνους τους μάρτυρες χωρίς ωστόσο να βρω κάποια ανταπόκριση. [Ίδια είναι η στάση των αρμοδίων και για τη Παλιά Καρυούπολη, που είναι ο μικρός Μυστράς της Μάνης, και ό,τι έχει γίνει σε αυτή το έκαναν ιδιώτες και η νέα διοίκηση του συλλόγου της Τσεροβάς].         
           Αυτό το χρέος, 242 χρόνια μετά, είναι καιρός πλέον να εκπληρωθεί και οφείλουν να ενεργοποιηθούν ο δήμος  Ανατολικής Μάνης [στη περιφέρεια του οποίου βρίσκεται το Τρικεφάλι], η Μητρόπολη Μάνης [λόγω των δύο μαρτύρων-παπάδων], τα τοπικά συμβούλια, οι σύλλογοι και τα εκκλησιαστικά συμβούλια Δροσοπηγής και Χειμάρρας, η ένωση των απανταχού Μανιατών, ο σύλλογος Αρεοπολιτών [επειδή οι αποκεφαλισθέντες ήσαν Τσιμοβιώτες], οι σύλλογοι των γειτονικών χωριών και οι εύποροι Μανιάτες ως χορηγοί.
           Πρώτη και αναγκαία ενέργεια η ασφαλτόστρωση του δύσβατου χωματόδρομου από Δροσοπηγή ως Χειμάρρα [κάπου 3 χιλιόμετρα] για να ακολουθήσει ήπια δενδροφύτευση με πικροδάφνες ή τσερατσιές στο Τρικεφάλι και, αν θεωρηθεί σκόπιμο, να κατασκευασθεί   λιτό μνημείο με ενημερωτική πινακίδα. [Σε κάθε όμως περίπτωση να παραμείνουν ως μνημείο και οι τρεις σωροί από τις πέτρες. Αυτοί οι σωροί θα μπορούσαν να συνεχίσουν να αποτελούν και το μόνο, απέριττο, ‘’φυσικό’’ και ανυπέρβλητο μνημείο των τριών γερόντων χωρίς καμία άλλη τεχνητή προσθήκη, δηλαδή χωρίς την ανέγερση ανδριάντων κλπ].
           Και κάθε χρόνο, τον Μάιο, να γίνεται εκεί μία τελετή σε εκδήλωση μνήμης και τιμής.
           Αν τυχόν σιωπήσουν οι αρμόδιοι, όπως ως τώρα έχουν κάνει, προτείνω ο σύλλογος της Τσεροβάς να διοργανώσει εφέτος, τέλος Μαΐου, και αν δεν μπορεί  εφέτος να κάνει του χρόνου  μία τελετή εκεί πάνω στο Τρικεφάλι και να καλέσει πιεστικά τους πάντες από ‘’πάσα αρχή και εξουσία’’ να προσέλθουν από τον κακοτράχαλο δρόμο, να ιδούν τον χώρο, να αντιληφθούν τη θυσία των τριών πρέσβεων και να πιεσθούν  να πράξουν το χρέος τους.
                                                                     Σταύρος Πατρικουνάκος


1 σχόλιο:

  1. Τι να πω; Το πόσο υπερήφανος νιώθω δεν λέγεται. Εύγε κύριε Πατρικουνάκο για τη μελέτη. Αν και ψάχνω μανιωδώς την ιστορία του τόπου μας δεν γνώριζα για το ηρωικό αυτό γεγονός.

    ΑπάντησηΔιαγραφή