Σάββατο 20 Φεβρουαρίου 2016

Από πότε εορτάζεται η επέτειος της 17ης Μαρτίου 1821;

[Προδημοσίευση αποσπασμάτων από το έργο του Σταύρου Πατρικουνάκου, ‘’Το [εξατάξιο] γυμνάσιο Αρεοπόλεως και η επέτειος της 17ης Μαρτίου 1821’’]
              -------------------------------------------------------------------
’’Υπενθυμίζομεν δι΄ άλλην μιαν φοράν και κάμνομεν γνωστόν εις τους Πανέλληνας την πραγματικήν πρώτην ημέραν, κατά την οποίαν έλαμψεν το πρώτον ο σπινθήρ της Ελληνικής Επαναστάσεως δια την ελευθερίαν της Ελλάδος. Η ημέρα αυτή είναι η 17η Μαρτίου 1821 κατά την οποίαν ο Πετρόμπεης και οι Μανιάτες εις την Αρεόπολιν… μετά την θείαν λειτουργίαν, έστησαν εις το Κοτρώνι το ιερόν λάβαρον… ----------------
Επιτακτικόν χρέος όλων των Ελλήνων και περισσότερον ημών των Μανιατών είναι, η εις ολίγους γνωστή 17η Μαρτίου 1821, η οποία δια πρώτην φοράν εωρτάσθη πέρυσι υπό του συλλόγου Αρεοπολιτών, να γίνη τοπική εθνική εορτή και να εορτάζεται εις την πρωτεύουσαν της Μάνης την Αρεόπολιν…’’. [Ο Φάρος της Λακωνίας, έτος, Η, αρ. φύλλου 143 της 5ης Μαρτίου 1960].-----------------------------------------------------------------
Στο ίδιο φύλλο της εφημερίδας και στη σελίδα 3 καταχωρείται ανακοίνωση του συλλόγου των εν Αθήναις Αρεοπολιτών στην οποία σημειώνεται, ‘’Όπως πέρυσι και ας ευχηθούμε να καθιερωθεί για κάθε χρόνο, σας αναγγέλλουμε την απόφαση του Συλλόγου οργανώσεως χορού επί τη επετείω της κηρύξεως της Ελληνικής επαναστάσεως υπό των Μανιατών εις το Κοτρώνι την 17ην Μαρτίου 1821 καθιερωμένην και ως εορτής του Συλλόγου Αρεοπολιτών. Είναι μια προσπάθεια και πρέπει όλοι εμείς που περήφανοι λέμε ότι είμαστε Μανιάτες να επιβάλουμε και στους γύρω μας. Από εμάς εξαρτάται να την καθιερώσουμε σαν εθνική Μανιάτικη γιορτή’’ και καλούσε τα μέλη και τους φίλους τους σε εορτασμό στις 17 Μαρτίου 1960 σε χορευτικό κέντρο στα Πατήσια της Αθήνας. -----Και το προηγούμενο έτος η γιορτή στην Αθήνα έγινε.------
Η ιδέα, δηλαδή, του εορτασμού της επετείου ανήκει στα απόδημα τέκνα της Αρεόπολης.-------------------------------------------------------
Η μετανάστευση, οι απόδημοι Μανιάτες και Αρεοπολίτες -----
Η επέτειος στην Αρεόπολη   ------------------------------------
Στην Αρεόπολη ο εορτασμός για πρώτη φορά έγινε στις 17 Μαρτίου 1961, κυρίως χάρη, όπως οι προφορικές μαρτυρίες θέλουν, στον τότε γυμνασιάρχη Γεώργιο Ρόκκα.. Υπάρχουν πολλές μαρτυρίες.--------- Στις 17 Μαρτίου 1969 ο ομιλητής, διευθυντής του δημοτικού, είπε, ‘’… οφείλομεν χάριτας και ευγνωμοσύνην εις τον εξαίρετον θαυμαστήν της Μάνης, πρώην Γυμνασιάρχην κύριον Γεώργιον Ρόκκαν, όστις από το 1961, πρώτος έφερεν από την αφάνειαν εις την επιφάνειαν του παρόντος την 17ην Μαρτίου δια δημοσιευμάτων και πανηγυρικού εορτασμού αυτής μέχρις σήμερον…’’ [ΜΑΝΗ, αρ. φ. 60 της 31ης Μαρτίου 1969, σελ. 1]. Το 1970 ο πρόεδρος της κοινότητας Αρεοπόλεως είπε ότι ‘’εορτάζομε την επέτειο χάρη στον Γ. Ρόκα από το 1961’’ [ΜΑΝΗ, αρ. φ. 78, Φεβρουάριος-Μάρτιος 1970]. ---------------------------------------
 Η σημαία. ‘’Η σημαία εσχεδιάσθη βάσει οδηγιών της δίδος Ελίζας Κουράκου-Μαυρομιχάλη. Ήτο λευκή με μικρόν γαλάζιον σταυρόν εις το μεσον…’’ [εφ. ΜΑΝΗ, αρ. φ.12 της 1ης Απριλίου 1964, σελ. 4.--------
Παραδοσιακή ενδυμασία -------------------------------------------
Στις 24 Μαΐου 1954 έγιναν στην Αρεόπολη οι ετήσιοι παλλακωνικοί αγώνες των γυμνασίων του νομού και ‘’…την γιορτή έκλεισαν αι μαθήτριαι του Γυμνασίου Αρεοπόλεως αι οποίαι ενδεδυμέναι με τας τοπικάς των ενδυμασίας εξετέλεσαν εθνικούς χορούς…’’ [Ο Φάρος της Λακωνίας, έτος Β, αρ. φ. 22 της 2ας Ιουνίου 1954, σελ. 4]. Κατά τις προφορικές μαρτυρίες μαθητριών της ογδόης εκείνης της χρονιάς [1953-54] οι ‘’τοπικές ενδυμασίες’’ ήταν ποδήρεις, χρώματος λευκού και γαλάζιου, ράφτηκαν δε από μοδίστρες στην Αρεόπολη με σχέδια κατά την έμπνευση της καθηγήτριας γυμναστικής και δεν είχαν καμία σχέση με τις γνωστές σήμερα παραδοσιακές Μανιάτικες γυναικείες στολές. -------------- Κατά τις προφορικές μαρτυρίες οι Μανιάτικες φορεσιές για τους μαθητές και τις μαθήτριες έγιναν το 1961 τότε που [ήρθε και] ήταν γυμνασιάρχης ο Γεώργιος Ρόκκας και ήταν δική του ιδέα. ----------------
Το 1969 οι μαθητές παρήλασαν ‘’…με τοπικάς εθνικάς ενδυμασίας, ας εδώρησαν οι εν Αθήναις και Πειραιεί Μανιάται…’’ [ΜΑΝΗ, αρ. φ. 60 της 31ης Μαρτίου 1969, σελ. 1].-----------------------------------------
Το Κοτρώνι---------------------------------------------------------
Παρέλαση έφιππων μαθητών με παραδοσιακές ενδυμασίες----
Τα τύμπανα και η σάλπιγγα--------------------------------------
Λαμπαδηδρομίες----------------------------------------------------
Γεώργιος Ρόκκας [θεολόγος, γυμνασιάρχης από το σχολικός έτος 1960-61 ως το 1963-64]. --------- Ανέλαβε καθήκοντα γυμνασιάρχη στο εξατάξιο, τότε, γυμνάσιο Αρεοπόλεως στις 15 Σεπτεμβρίου 1960.--------
Η συμβολή του στον εορτασμό της επετείου στην Αρεόπολη ήταν σημαντική αλλά εξίσου μεγάλη ήταν και η προσφορά του στο σχολείο.--
’Κατόπιν των υπερανθρώπων ενεργειών του ρέκτου Γυμνασιάρχου μας κ. Γεωργίου Ρόκκα, το εν Αθληναις Συμβούλιον Ορθοδόξων Εκκλη-σιών εχορήγησεν δωρεάν τα τρόφιμα δια την προσωρινήν λειτουργίαν συσ-σιτίου εις τους μαθητάς του Γυμνασίου Αρεοπόλεως. Επίσης οι αποτελού-ντες τα συμβούλια των εις Αθήνας Μανιατικών σωματείων ‘’Δυρού και Αρεοπόλεως’’ εξ ιδίων των, την απαιτουμένην ποσότητα ζαχάρεως δια το πρωινόν ρόφημα των μαθητών…’’. [Ο Φάρος της Λακωνίας, έτος Θ, αρ. φύλλου 164 της 1ης Μαρτίου 1961, σελ. 4].-------------------------------
Στην εφ. ΜΑΝΗ, αρ. φ. 15 της 1ης Ιουλίου 1964 καταχωρείται επιστολή του Νομάρχη προς τον Γεώργιο Ρόκκα ‘’Ευχαριστούμεν θερμώς δια τας καταβληθείσας  παρ΄ υμών προσπαθείας επιτυχούς οργανώσεως εις τας κοινότητας Αρεοπόλεως και Πύργου Δυρού γραφείου πληροφοριών, δια την υποδοχήν των ξένων, οίτινες επεσκέφθησαν τα ονομαστά σπήλαια Αλεπότρυπα και Γλυφάδα… Ο Ελληνικός τύπος εξήρε την σημασίαν και την απόδοσιν των φιλοτίμων υμών προσπαθειών οι δε ξένοι εξεφράσθησαν ενθουσιωδώς, αποκομίσαντες τας αρίστας των εντυπώσεων. Το έργον της ξεναγήσεως, έργον πραγματικώς δύσκολον… ήλθεν εις πέρας με άριστα αποτελέσματα υπό των μαθητών του καθ΄ υμάς Γυμνασίου… οίτινες… εξεπαιδεύοντο κάτω υπό την εμπνευσμένην καθοδήγησίν σας εις την ξενάγησιν…’’.-------------------------------------------------------------
Στον Ρόκκα ‘’…οφείλεται η υποκίνησις και αποστολή του ΦΕΚ προς επίσημον εορτασμόν’’. [ΜΑΝΗ, αρ. φ. 60 της 31ης Μαρτίου 1969, σελ. 1].---------------------------------------------------------------------------
Χρήστος Πετάκος [διευθυντής του λυκείου 1964-65]----------
Αγωνίσθηκε να εκτελεσθεί η διαθήκη του Παύλου Κουράκου-Μαυρομιχάλη, με την οποία όριζε η περιουσία του να χρησιμοποιηθεί προκειμένου βραβεύονται οι καλλίτεροι μαθητές του γυμνασίου…από το 1964 [ΜΑΝΗ, αρ. φ. 34 της 1ης Φεβρουαρίου 1966]. Επίσης ενήργησε και περιελήφθησαν στο πρόγραμμα συσσιτίων του υπουργείου και τα μαθητικά συσσίτια του γυμνασίου Αρεοπόλεως [ΜΑΝΗ, αρ. φ. 24 της 1ης Απριλίου 1965, σελ.4].----------------------------------------------------
Είχε ειπεί ’’Κι έχει ανάγκη τούτος ο ξερότοπος…από τις ματιές των ξενητεμένων του παιδιών. Μαθητές και μαθήτριες της Μάνης, όσο ψηλά κι αν φτάσετε, όπου μακριά κι αν βρεθείτε μην αλαφρώση στα φυλλοκάρδια σας η πέτρα της αγάπης για τη μικρή πατρίδα μας, για το φτωχό σχολειό μας…’’ [ΜΑΝΗ, αρ. φ. 24 της 1ης Απριλίου 1965, σελ. 4],------------
Άλλοι καθηγητές  ----------------------------------------------------
Ο ρόλος των πεπαιδευμένων  -------------------------------------
           Στυλιανός Μαυρομιχάλης [Πρόεδρος του Αρείου Πάγου και υπηρεσιακός πρωθυπουργός για τις εκλογές της 3η Νοεμβρίου 1963]. Μέγας ευεργέτης του γυμνασίου---------------------------------------------
 Πότης Τσιμπιδάρος [δημοσιογράφος και υπουργός στη κυβέρνηση Μαυρομιχάλη]. Ευεργέτης του γυμνασίου-------------------
Η Μάνη και η Αρεόπολη στα χρόνια 1960-1970------------------
Μαθητικές αναμνήσεις -----------------------------------------------
Σκηνές από τη πολιτική ζωή στην Αρεόπολη [1960-70] ------
Επίσημη αργία     -----------------------------------------------------

 Η 17η Μαρτίου καθιερώθηκε ως αργία με το β. δ. υπ΄αρ. 157/25-2-1969  [ΦΕΚ 46 Α/11-3-1969]. ‘Αρθρο 3. ‘’Δημόσιαι εορταί αφορώσαι εις επετείους εθνικών και ιστορικών γεγονότων τοπικής σημασίας ορίζονται κατά νομούς αι κάτωθι….ΝΟΜΟΣ ΛΑΚΩΝΙΑΣ. Α] Η 17 Μαρτίου επί τη επετείω της συναθροίσεως των επαναστατημένων εν Αρεοπόλει υπό του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, δια την κοινότητα Αρεοπολεως…’’